Mediation in jeugdzaken
Minister voor Rechtsbescherming Weerwind schrijft in de Voortgangsbrief van 17 juni 2022 dat het kabinet het gebruik van herstelrecht wil stimuleren. De minister benadrukt daarbij da extra aandacht uitgaat naar de doorontwikkeling van mediation in jeugdstrafzaken via het jeugdketenoverleg.
Vanaf 2021 kunnen jeugdstrafzaken eerder en vaker naar herstelvoorzieningen worden doorverwezen. Ook de Raad voor de Kinderbescherming kan jeugdzaken voortaan rechtstreeks aanmelden bij het Mediationbureau van de rechtspraak. Hiervoor kon alleen de officier van justitie of de rechter dat doen. De nieuwe taak van de Raad voor de Kinderbescherming staat in de voortgangsbrief beleidskader herstelrecht van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (d.d. 18 december 2020).
Mediation in jeugdzaken is zeer effectief, blijkt uit de cijfers van de Raad voor de Rechtspraak. Volgens landelijk coördinator Judith Uitermark is het een bovengemiddeld goed resultaat. Van de eerste 100 zaken die in 2020 van start gingen zijn er 94 geslaagd. Dit houdt in dat er afspraken zijn vast gelegd in een overeenkomst. In 25 zaken werd ook de schade geregeld.
De doelstelling om in jeugdzaken altijd te onderzoeken of herstelrecht inzetbaar is, is in januari 2020 vastgelegd in het Beleidskader Herstelvoorzieningen. Daarbij dienen professionals zich te realiseren dat er in zaken van jeugdige verdachten andere interventies nodig kunnen zijn dan bij volwassenen.
Minister Dekker van Rechtsbescherming promoot de toepassing van herstelrecht en goede voorlichting daarover in het jeugdstrafrecht. In een brief van 28 juni 2019 over de Aanpak jeugdcriminaliteit schrijft hij over beter gebruik van herstelrecht: ”Het is belangrijk dat er bij iedere jeugdstrafzaak wordt overwogen of deze zich leent voor een herstelrechtelijke modaliteit, zoals bemiddeling of mediation. Daarom maak ik samen met alle relevante partijen een overzicht van de herstelvoorzieningen die in de fase tussen aangifte en tenuitvoerlegging beschikbaar zijn. Voor mediation in strafzaken heb ik structurele financiering vrijgemaakt. Op basis van dit overzicht komt er goede voorlichting voor de betrokken professionals, het slachtoffer, de jongere en zijn ouders”.
In een eerdere brief van 11 juli 2018 zegt hij al dat in beginsel in alle jeugdstrafzaken dient te worden onderzocht of een herstelrechtelijke interventie mogelijk is. De Minister heeft toen ook extra budget toegezegd om ervoor te zorgen dat herstelrecht een sterkere positie krijgt in het jeugdstrafrecht.
Als jeugdrechtmediators zijn we enthousiast over deze ontwikkelingen. We zien ook dat in de praktijk nog maar een kleine groep toegang heeft tot het herstelrecht. We gaan ons ervoor inzetten om jongeren goed te informeren, professionals te trainen en om het nieuwe beleid en de plannen in de praktijk te brengen.